مدیرکل میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کردستان گفت: در جلسه‌ی شورای ثبت در تاریخ 25 دی‌ماه امسال که در اداره‌ی ثبت سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور برگزار شد این سه روستای با ارزش حائز شرایط ثبت در فهرست آثار ملی کشور شناخته شدند.
«رسول اشتودان» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه‌ی کردستان، اظهار کرد: این سه منطقه به‌علت بافت و منظر فرهنگی، طبیعی و بکر در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیدند.
وی افزود: روستای هورامان، بافت پلکانی منحصربه فردی دارد.
معماری هورامانات و سرسبزی این منطقه کوهستانی رویای پله‌هایی به سمت بهشت را متصور می‌کند.
خانه‌های این روستا با سنگ و اغلب به‌صورت خشکه و به‌صورت پلکانی ساخته شده است. مردم منطقه معتقدند اورامانات تخت زمانی شهری بزرگ بوده و مرکزیتی خاص داشته از همین‌رو از آن به‌عنوان تخت یا مرکز(حکومت) ناحیه‌ای اورامان یاد می‌کرده‌اند.
به جز وضعیت خاص روستا از نظر معماری، موقعیت چشمه‌های پرآب، مراسم خاص و آداب و رسوم و وجود مقبره و مسجد پیر شالیار و به‌ویژه جمعیت و تعداد سکنه‌ی قابل توجه آن نشانگر اهمیت منطقه از زمان ساسانی است.
پوشاک کردی آمیزه‌ای از رنگ و نقش است. در کجا و چگونه می‌توان زیباترین رنگ‌های دنیا را در کنار هم دید. لباس مردم اورامانات کردی است. پیش از ورود پارچه و کفش‌های خارجی و دیگر منسوجات داخلی به استان کردستان، بیشتر پارچه‌ها و پای افزار مورد نیاز آنها توسط بافندگان و دوزندگان محلی بافته و ساخته می‌شده است.
روستای پالنگان (پلنگان) زیباترین روستای تاریخی استان کردستان و از توابع شهر کامیاران است که در ابتدای منطقه‌ی اورامانات قرار دارد. این روستا با معماری ویژه‌ی پلکانی چشم‌انداز منحصربه فردی دارد. خانه‌های روستا سنگ‌چین است و مابین سنگ ها از هیچ ملاطی استفاده نشده است طوری‌که پشت بام خانه پائین به منزله‌ی حیاط خانه بالاتر است.
پالنگان بیش از 1000 نفر جمعیت دارد که به لهجه اورامی(یکی از گویش های قدیمی کردی) صحبت می‌کنند.
علاوه‌بر چشم‌انداز زیبای معماری این روستا، عبور رودخانه‌ی خروشان سیروان از کنار دره‌های روستا، قلعه‌ی تاریخی پالنگان، آبشارهای متعدد پلکانی و چشمه‌های دائمی آب معدنی جلوه‌ی خاصی را به این روستا بخشیده‌اند.
روستای ژیوار در منطقه‌ی هورامان استان کردستان، شهرستان سروآباد در جنوب کوه‌های کوسالان و در کنار رودخانه‌ی سیروان و در همسایگی شمالی روستاهای بلبر و سلین واقع شده است. ژیوار در گویش کردی به معنی زندگی است.
این روستا میان دره‌ای قرار دارد که باغ‌ها و جنگل‌های سرسبز بلوط حاشیه‌ی آن را فراگرفته است. تابستان‌های گرم و معتدلی دارد و زمستان‌های آن سرد است.
روستای ژیوار یکی از روستاهای مطرح ایران است. از نظر پاکی رتبه‌ی سوم کشوری را دارد و دارای مناطقی زیباست.
روستای ژیوار در شرق اورامان تخت قرار دارد و به‌علت صعب‌العبور بودن مسیرش کمتر به آن اهمیت داده شده است.
بافت پلکانی روستا و بناهای سنتی آن، تراکم باغ‌های انار، انگور و انجیر، مسیر رودخانه‌ی سیروان در نزدیکی روستا، دره‌ی دربند در وسط روستا، کوه مشهور و مرتفع کوسالان در شمال روستا، پوشاک و لباس محلی اهالی، مهمان‌نوازی مردم روستا، قرار گرفتن روستا در دره و حصار کوه‌های دیدنی و جنگل‌های سرسبز، استراحتگاه چشمه‌ی دیدنی و بسیار خنک(چه مه) چشمه‌ای که تقریباً بیشتر باغ‌های روستا را آب می‌دهد، از جذابیت‌های روستا بشمار می‌آید.